Het bewijs dat samen optrekken werkt
Freelancers van Hearst kregen in maart 2021 nieuwe voorwaarden van hun opdrachtgever. En daar stonden een hoop dingen in waar de freelancers helemaal niet zo blij mee waren. Hun oplossing: ze verenigden zich en trokken aan de bel. Met succes!
Een flinke stapel kan je het wel noemen, de verzameling documenten die een grote groep Hearst-freelancers in maart 2021 op zijn digitale deurmat vond. De uitgeverij stuurde ‘redactiemedewerkers’ – zoals freelance eindredacteuren, chefs en vormgevers – een nieuwe opdrachtovereenkomst toe. Met daarbij ook een geheimhoudingsverklaring, een sociale mediarichtlijn en een (erg slordig opgemaakt) document met regels rondom het werken op een eigen computer.
Take it or leave it
Een aantal freelancers klopte meteen aan bij deze site met de vraag naar de nieuwe voorwaarden te kijken. Ze deden dat namens een groep van (toen nog) vijftig collega-zzp’ers, die niet blij waren met wat ze in de documenten van Hearst lazen. En terecht. Een aantal passages in de documenten ging veel verder dan gebruikelijk. En zelfs wat gebruikelijk is in de journalistieke markt, gaat al ver.
Een paar voorbeelden: de sociale mediarichtlijn verbood het freelancers zich op sociale media te mengen in discussies over seksisme, vrouwonvriendelijkheid, racisme en geloofsovertuigingen. Het document met regels rondom werken op een eigen computer verplichtte freelancers op hun eigen apparaat te werken, maar stelde ook dat zij geen recht hadden op technische ondersteuning van Hearst. En zou een apparaat van een freelancer worden gestolen, dan moest de freelancer hem op afstand kunnen wissen.
Freelancers moesten daarnaast hun auteursrecht overdragen aan Hearst en afstand doen van hun persoonlijkheidsrechten. Hearst verplichtte freelancer ook een zakelijke aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. En wie vertrouwelijke informatie over het werk bij de uitgeverij met iemand anders zou delen, kon rekenen op een boete van maximaal 15.000 euro. Niet tekenen? Dan ook geen werk.
De freelancers waren (gelukkig) niet van plan zomaar te tekenen. Na een Zoom-sessie waarin deze website hen uitleg gaf over wat er nou precies in de nieuwe voorwaarden stond, klopte de groep van inmiddels tachtig freelancers aan bij de NVJ. Ook de juristen van de belangenvereniging hadden niet eerder zulke vergaande voorwaarden gezien. En klommen in de pen.
Voorwaarden op de schop
Na talloze gesprekken tussen Hearst, de NVJ en de freelancers kwam er eind april 2021 goed nieuws. Hearst schrapte een hoop punten zijn voorwaarden. De eis dat freelancers verplicht een zakelijke aansprakelijkheidsverzekering moeten afsluiten verdween. Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering werd voldoende om voor Hearst te kunnen werken.
De geheimhoudingsverklaring ging in zijn geheel de deur uit en ook de boete die Hearst oplegt voor het lekken van informatie ging flink omlaag, naar 5.000 euro. De door de freelancers zo gehate sociale mediarichtlijn ging daarnaast op de schop. Hetzelfde gold voor het beleid rondom werken op je eigen computer. Freelancers kunnen volgens de nieuwe regels in bepaalde gevallen om hulp vragen bij de ICT-afdeling van Hearst.
Het verplicht bijwonen van trainingen en het aanschaffen van een bepaalde virusscanner, wordt onder de herziene voorwaarden door de uitgeverij vergoedt. Hearst vraagt ook geen volledige vrijwaring meer voor eventuele schadeclaims. Dus als iemand van mening is dat hij of zij schade heeft geleden door jouw werk voor Hearst, wil dat niet meer per se zeggen dat jíj degene bent die de schade moet vergoeden.
Samen sterk
Allemaal mooie winst. Maar misschien de belangrijkste overwinning is dat Hearst met regelmaat gaat overleggen met een delegatie van freelancers. Bij die overleggen kunnen de zzp’ers hun zorgen en grieven over het werken bij de uitgeverij uiten. Daarmee krijgen ze (in ieder geval in theorie) invloed binnen de uitgeverij. Tot slot stelde Hearst een duidelijke uitleg op over de manier waarop de Overeenkomst van Opdracht en de Algemene Publicatievoorwaarden werken.
Eén protesterende freelancer had dit allemaal in zijn eentje nooit kunnen bereiken. De Hearst-freelancers hebben laten zien dat samen optrekken ervoor zorgt dat je dingen gedaan krijgt. Een inspirerende opsteker voor freelancers die voorwaarden onder ogen krijgen waar ze zich niet in kunnen vinden. Dat de uitgeverij zijn voorwaarden heeft aangepast, hebben de freelancers in de eerste plaats aan henzelf te danken.
Steun Freelancevoorwaarden.nl!
Deze site maakt inzichtelijk hoe uitgevers en omroepen met het werk en de rechten van freelancers omgaan.
Heb je iets gehad aan deze publicatie? Ondersteun Freelancevoorwaarden.nl dan met een donatie! Dat kan al vanaf 5 euro.
Met je donatie help je freelancers baas blijven over hun eigen werk. Dat is goed voor de hele journalistiek!