Vrij Nederland maakt voorwaarden eerlijker

 

Vrij Nederland-hoofdredacteur Ward Wijndelts stelde nieuwe voorwaarden voor zijn freelancers op. Maar voordat hij deze liet ingaan, legde hij ze voor aan Freelancevoorwaarden.nl. Met daarbij de vraag of de voorwaarden eerlijk genoeg waren naar freelancers toe.

 

‘Dan schrappen we dat bij deze.’ Vrij Nederland-hoofdredacteur Ward Wijndelts hoeft er niet lang over na te denken bij het nalopen van de inkoopvoorwaarden van zijn tijdschrift. De passage waarin freelance journalisten en fotografen afstand doen van hun persoonlijkheidsrechten mag van hem best sneuvelen. Zeker wanneer Wijndelts hoort wat die passage inhoudt: wie afstand doet van zijn persoonlijkheidsrechten geeft onder andere het recht op zich te verzetten wanneer een medium zijn naam weglaat boven zijn werk.

 

Vrij Nederland kan niet zonder freelancers. Daarom stelt Wijndelts eind 2019 nieuwe voorwaarden op, die hij voorlegt aan Freelancevoorwaarden.nl. Wijndelts wil dat de voorwaarden eerlijk zijn voor freelancers en hoopt dat deze site kan nagaan of ze dat ook daadwerkelijk zijn. ‘Deze voorwaarden zijn opgesteld door een van onze juristen. Toen ik ze opstuurde dacht ik eigenlijk dat het wel goed zat. Maar na de eerste feedback blijkt dat er best wat dingen in staan die we anders kunnen doen.’

 

Van auteursrecht naar licentie
En dat is nogal wat. In een telefonisch overleg laat Wijndelts weten onder andere het plan te laten varen om het complete auteursrecht van freelancers op te eisen. ‘Ik snap waarom het in de voorwaarden is gezet’, zegt hij. ‘Door het auteursrecht op te eisen kun je als uitgeverij vrij beschikken over het werk van freelancers en het overal voor gebruiken, ook in andere titels. Alleen voor freelancers is dat niet eerlijk, omdat zij daarna niets meer met hun werk kunnen doen.’

 

De oplossing: Wijndelts kiest voor een licentie in combinatie met een exclusiviteitstermijn van zes maanden. Wanneer die termijn verstreken is mag de maker van het werk zelf bepalen wat hij ermee doet. Wil een maker eerder iets met zijn werk doen, dan kan hij daarvoor toestemming vragen aan Vrij Nederland. Ook nieuw in de aangepaste voorwaarden: als Vrij Nederland werk van een freelancer doorverkoopt aan een derde partij, overlegt Wijndelts met hem of haar over een aanvullende vergoeding daarvoor.

 

Voorwaarden verder op de schop
De eis dat een freelancer een kopie van zijn identiteitsbewijs opstuurt, sneuvelt. Wanneer werk in een nieuwe vorm gegoten wordt en Vrij Nederland daarmee aanzienlijk meer geld oplevert dan met de oorspronkelijke publicatie, krijgt de freelancer een extra vergoeding. Een sympathieke passage uit een eerdere versie van de voorwaarden van Vrij Nederland-uitgever WPG Media keert terug: daarin staat dat de voorwaarden niet eenzijdig aangepast worden als dat een verslechtering voor de freelancer betekent.

 

Ook de aansprakelijkheid bij claims van derden past Wijndelts aan. In de oorspronkelijke voorwaarden wordt nog gesteld dat de freelancer Vrij Nederland vrijwaart van claims van derden (lees: komt er juridisch gedonder van je artikel of foto, dan mag jij als freelancer daarvoor opdraaien). De nieuwe voorwaarden bevatten die passage nog steeds, met een toevoeging die stelt dat wanneer er gedoe komt van een passage die Vrij Nederland heeft toegevoegd, het Vrij Nederland is die daarvoor opdraait.

 

Maatwerk voor Vrij Nederland
Na een telefoongesprek van een half uur (en een paar uur schaven aan de kant van Wijndelts) ligt er een nieuw concept voor de freelancevoorwaarden van Vrij Nederland. Een concept waarmee Vrij Nederland in principe weinig inlevert, maar dat voor de freelancers van het medium een stuk eerlijker is. De aangepaste voorwaarden gaan per 1 januari 2020 gelden voor alle freelancers waar Vrij Nederland mee werkt. Wat er precies in staat lees je hier.

 

De aangepaste voorwaarden gelden alleen voor Vrij Nederland en worden door Wijndelts ‘maatwerk’ genoemd. Andere titels van WPG Media blijven werken volgens de standaard voorwaarden van de uitgeverij (wat er in die voorwaarden staat lees je hier). Wijndelts is echter wel van plan zíjn voorwaarden voor te leggen aan collega-hoofdredacteuren bij WPG Media. ‘Ik wil ze laten zien dat je als hoofdredacteur best wat kan doen. En ik hoop ze te inspireren hetzelfde te doen.’

 

Dus: wie volgt?

 

Freelancevoorwaarden.nl hielp Vrij Nederland met het verbeteren van diens freelancevoorwaarden. En deed dat pro bono. Eerlijkere voorwaarden voor zelfstandige fotografen en journalisten verbeteren het speelveld voor freelancers. En dat is beloning genoeg.