Wie verkoopt jouw werk aan anderen door?

 

Schrijf je een artikel voor een krant van DPG Media, dan kun je dat artikel zomaar terugzien in een andere krant. En video-beelden die je maakt voor de NOS kunnen ook in het buitenland op tv verschijnen. Maar wat krijg je daar nou voor terug?

 

Heb je een artikel geschreven of een foto gemaakt voor het Algemeen Dagblad? Dan kun je je tekst of foto zomaar tegenkomen in een keur aan andere kranten: BN DeStem, Brabants Dagblad, De Gelderlander, De Stentor, het Eindhovens Dagblad, Het Parool, PZC, Tubantia…

 

Lekker cashen zou je denken? Nou, nee. Freelancers die werk leveren aan DPG Media, kunnen geen extra factuur sturen voor hergebruik van hun werk. Lever je aan DPG Media, dan geef je de uitgeverij automatisch het recht je werk door te plaatsen in alle kranten die het concern uitgeeft.

 

Dat geldt niet alleen voor kranten die DPG Media in Nederland uitgeeft, maar ook voor buitenlandse media. DPG Media mag je werk daarnaast ook doorverkopen aan anderen. En dat is inmiddels heel gebruikelijk in medialand, blijkt uit een analyse van Freelancevoorwaarden.nl.

 

Doorplaatsen of doorverkopen?
Van de 41 uitgeverijen waarvan Freelancevoorwaarden.nl de inkoopvoorwaarden bekeek, houden er veertig zich het recht voor je werk door te plaatsen in hun eigen uitgaven (alleen Springer Media doet dat niet). Schrijf je bijvoorbeeld een artikel voor Grazia, dan kan dat in principe ook in Marie Claire verschijnen. Beide bladen zijn uitgaven van Pijper Media.

 

Van de uitgeverijen die Freelancevoorwaarden.nl bespreekt, verkopen de meesten werk van freelancers ook door aan andere partijen. Dat kunnen andere uitgeverijen zijn, die de artikelen en beelden in hun eigen bladen publiceren. Maar het kunnen ook scholen, universiteiten of bedrijven zijn.

 

Het ANP, het grootste persbureau van Nederland, en diens fotografie-tak verkoopt werk van freelancers ook door aan andere partijen. Maar dat is dan ook het hele idee achter een persbureau.

 

De manier waarop uitgeverijen omgaan met het doorplaatsen en -verkopen van jouw werk verschilt. Een klein deel wil alleen het recht je werk zélf opnieuw te publiceren. Dat is bijvoorbeeld zo bij Audax Publishing, De Groene Amsterdammer, NRC Media, Pijper Media en journalistenvakblad Villamedia. Zij praten in hun voorwaarden niet over het doorverkopen van jouw werk.

 

Deze uitgeverijen willen het werk dat ze van je hebben gekocht meerdere keren in hun eigen titels kunnen gebruiken. Wanneer Panorama met een misdaadspecial komt waar jouw exclusieve foto van crimineel Willem Holleeder perfect in past? Dan mogen ze die zonder pardon opnieuw gebruiken. Maar alleen als je akkoord bent gegaan met de freelancevoorwaarden van Pijper Media.

 

Deze uitgevers verkopen je werk door 
Een groot deel van de uitgeverijen (meer dan de helft) eigent zich meer rechten toe. BCM Media, De Correspondent, DPG Media, EDG Media, Erdee Media Groep, FD Mediagroep, Hortipoint, Innovation Origins, Mediahuis Nederland, Mediahuis Noord, MPG Holding, Nedag Uitgevers, NEMO Kennislink, Oneworld, Roularta Media Nederland, SPN, Sijthoff Media, Vrij Nederland, en WPG Media gebruiken je werk opnieuw in eigen uitgaven, maar verkopen het óók door aan anderen. Dat doen ze middels een zogenoemde ‘sublicentie’. Ze gaan dus de boer op met jouw werk. ANWB Media houdt de optie open om je werk door te verkopen, maar belooft dat alleen te doen na schriftelijke toestemming van jou.

 

Nog eens acht uitgeverijen, &C Media, BDUmedia, Bindinc., Blendle, Blink, Hearst Netherlands (in sommige gevallen), ProMedia Groep en Reshift Digital, claimen zelfs je volledige auteursrecht. De Universiteit Leiden en de TU Delft (die naast universiteit ook uitgever zijn van eigen uitgaven) doet dat ook. Zij kunnen daarmee jouw werk ook aan anderen verkopen. Zonder dat jij daar iets over te zeggen hebt. Voor Fontys Hogescholen geldt hetzelfde, maar alleen voor werk dat je in opdracht maakt.

 

Vakbladen.com is een wat vreemde eend in de bijt. De uitgeverij verkoopt je werk niet door, maar heeft wel een afspraak met uitgeverij ODE. De twee wisselen content met elkaar uit voor hun titels Wind Energy Magazine (Vakbladen.com) en WindNieuws (ODE). In het geval van NEMO Kennislink kunnen artikelen ook gratis worden doorgeplaatst. Je werk wordt daar gepubliceerd onder een creative commons-licentie. Daardoor mag iedereen je werk verspreiden voor niet-commerciële doeleinden, mits de bron en jouw naam worden vermeld.

 

En dit is hoeveel jij daar aan verdient
Word jij zelf ook financieel beter van de doorverkoop van jouw werk? In sommige gevallen wel. Innovation Origins geeft jou als maker 25 procent van de winst. DPG Media Magazines (voorheen Sanoma Media) en New Skool Media geven freelancers 30 procent van de winst. Maar daar zit wel een addertje onder het gras.

 

Dat addertje is dat die 30 procent gedeeld moet worden onder de rechthebbenden. Verkoopt New Skool Media een artikel dat jij hebt geschreven voor honderd euro door, dan krijg jij daar als maker dertig euro van. Maar wordt je artikel inclusief foto’s verkocht voor datzelfde bedrag? Dan krijgen zowel jij als de fotograaf ieder vijftien euro.

 

Plus Magazine-uitgever SPN doet het net een beetje anders. Verkoopt de uitgeverij je werk door, dan krijg je ook hier 30 procent van de verkoopprijs. Maar dat geldt alleen wanneer je hele productie wordt verkocht. Wanneer SPN slechts een deel van je productie aan iemand anders doorspeelt, ontvang je niet 30 maar 10 procent van de opbrengst.

 

DPG Media heeft zo zijn eigen manier bedacht om freelancers te belonen voor het doorverkopen van hun werk. In 2015 verhoogde de uitgeverij de basistarieven bij haar kranten met 5 procent (en bij het landelijke AD-katern met 15 procent). Dit om het doorplaatsen van artikelen en foto’s in eigen uitgaven én het verkopen van artikelen aan andere partijen af te kopen.

 

De Correspondent en OneWorld zijn wat het doorverkopen van werk van freelancers betreft het netst. Bij die laatste onderhandelt de freelancer zelf over het bedrag dat herpublicatie van zijn werk wordt betaald. Verkoopt De Correspondent werk van je door? Dan is de hele opbrengst voor jou.

 

Mediahuis Noord zegt in een reactie een opslag te betalen wanneer artikelen worden doorverkocht aan anderen. WPG Media schrijft in zijn voorwaarden dat jij als maker wel een extra bedrag krijgt wanneer je werk aan een andere partij wordt verkocht. Het gaat om een ‘nader overeen te komen’ vergoeding. Ook WPG Media-titel Vrij Nederland (dat zijn eigen voorwaarden hanteert) belooft dat je bij doorverkoop meedeelt in de winst.

 

WPG Media liet in het verleden ook meedelen in de inkomsten die het haalde uit de verkoop van artikelen in digitale kiosken als Blendle. Journalistenvakblad Villamedia doet dat ook: levert een verhaal in een jaar tijd daar meer dan 75 euro op, dan is 25 procent daarvan voor jou.

 

Bij de overige uitgeverijen die werk van freelancers doorverkopen krijg je niets extra’s bij doorverkoop. Het gaat om FD Mediagroep, MPG Holding, Mediahuis Nederland, ProMedia Groep en Reshift Digital.

 

Dit krijg je wanneer uitgeverijen werk in eigen uitgaven doorplaatsen
Wanneer uitgeverijen je werk opnieuw gebruiken in een eigen publicatie zijn ze minder gul. Bijna alle door Freelancevoorwaarden.nl doorgelichte uitgeverijen willen jouw werk opnieuw gebruiken in hun eigen uitgaven (met journalistenvakblad Villamedia als enige uitzondering).

 

Schrijf je een stuk voor Hearst-titel Men’s Health en komt dat ook in Woman’s Health terecht? Dan krijg je daar welgeteld nul euro extra voor. Uitgeverijen betalen je eenmalig voor je werk en mogen dat zo vaak gebruiken als ze zelf willen.

 

De enige uitgeverij die een vergoeding betaalt voor dit soort hergebruik is DPG Media. Maar reken jezelf niet rijk met alle extra facturen die je denkt te kunnen gaan versturen. Die extra vergoeding voor hergebruik zit verwerkt in al genoemde tariefsverhoging uit 2015.

 

En zo zit het bij de omroepen
Bij de omroepen en productiebedrijven zijn er veel minder smaken wat betreft het doorplaatsen en doorverkopen van je werk. Bijna alle omroepen en productiebedrijven waar Freelancevoorwaarden.nl de inkoopvoorwaarden van heeft geanalyseerd claimen het auteursrecht op je werk. Degenen die dat niet doen, eisen een exclusieve licentie op alles wat je maakt.

 

Daardoor kunnen ze in feite doen met je werk doen wat ze willen. Waaronder je artikelen, foto’s en videobeelden aan anderen doorverkopen. Oók aan media in andere landen. Regionale omroepen werken sinds eind 2019 intensief samen en wisselen content uit met elkaar én met de NOS.

 

In de praktijk betekent dat dat een reportage die je filmt over een brand in het Paleis op de Dam de hele wereld over kan gaan. Zonder dat jij er als freelance maker een extra vergoeding voor krijgt. Ook wanneer beelden van jouw NOS-reportage over een in een Brabants weiland neergestort vliegtuig later op de avond in De Wereld Draait Door te zien zijn, levert jou dat als maker geen extra geld op. Wel eer. Maar daarvan kun je natuurlijk de hypotheek niet betalen.

 

Verantwoording
Dit artikel is gebaseerd op de freelancevoorwaarden van 41 uitgeverijen, 24 omroepbedrijven, vier onderwijsinstellingen en drie productiehuizen en één persbureau (met twee verschillende bedrijfstakken). Wanneer er nieuwe voorwaarden aan deze site worden toegevoegd, worden deze ook verwerkt in deze analyse.

 

Steun Freelancevoorwaarden.nl!

 

Deze site maakt inzichtelijk hoe uitgevers en omroepen met het werk en de rechten van freelancers omgaan.

 

Heb je iets gehad aan deze publicatie? Ondersteun Freelancevoorwaarden.nl dan met een donatie! Dat kan al vanaf 5 euro.

 

Met je donatie help je freelancers baas blijven over hun eigen werk. Dat is goed voor de hele journalistiek!

Mijn gekozen donatie € -