Hulp bij conflict
Ik zit hier voorwaarden te lezen en ben het ergens niet mee eens. Wat moet ik doen?
Dat ligt er in eerste instantie aan hoe groot je het probleem vindt. Ben je het er niet mee eens dat de uitgever vindt dat een eindredacteur je werk mag aanpassen, dan stel je jezelf misschien een beetje aan. Maar besluit de uitgever dat hij je werk ook mag verkopen aan andere partijen zonder dat hij dat met je hoeft te overleggen en wil je dat écht niet, dan kun je dat aanvechten.
Wat mag een uitgever eigenlijk wel en niet in zijn voorwaarden zetten?
Heel cru gezegd mag je in Nederland alles afspreken in een contract, als het maar niet tegen de wet is (een uitgever mag dus niet van je verlangen dat je je eerstgeboren kind aan hem af staat, om maar iets geks te zeggen). Dat gezegd hebbende mag een partij ook zijn machtspositie niet misbruiken. En er zijn partijen die vinden dat uitgevers dat wel regelmatig doen.
Als ik dat ook vind, kan ik daar dan wat aan doen?
In 2015 is de Geschillencommissie Auteurscontractrecht opgericht. Dat is een commissie die beoordeelt of uitgevers te ver gaan bij het opstellen van voorwaarden voor freelancers. De Geschillencommissie Auteurscontractrecht bestaat uit juridische deskundigen én deskundigen uit de praktijk die regelmatig samenkomen om klachten te bespreken.
En werkt dat?
Hoewel veel uitgevers (en ook de Nederlandse Publieke Omroep) zich niet bij de Geschillencommissie Auteurscontractrecht hebben aangesloten zijn er wel al uitspraken gedaan over andere sectoren. Bij een van die uitspraken bepaalde de commissie dat de royalties van de film Soof 2 onevenredig zijn verdeeld en dat de makers een hoger percentage zouden moeten krijgen. Het is geen voorbeeld uit de journalistiek, maar een voorbeeld desalniettemin.
Top! Ik ga klagen. Wat kost dat?
150 euro. Maar dat wordt vergoed wanneer je in het gelijk wordt gesteld.
Kan ik ook anoniem klagen? Ik ben bang dat als ik klaag ik een spreekwoordelijk offerschaap word en mijn klus kwijt raak.
Dat kan. Al kan de Geschillencommissie Auteurscontractrecht dan geen bindende uitspraak doen.
Zijn er nog andere partijen bij wie ik aan kan kloppen in geval van een conflict?
Ja. Je kunt onder andere de juridische hulp inroepen van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) of de Auteursbond. Daarnaast zijn er ook tal van juristen die gespecialiseerd zijn in mediazaken, waaronder mr. Charlotte Meindersma en Kitty van Boven.
Moet ik een conflict wel uitvechten in de rechtszaal?
Dat kan alleen jij zelf bepalen. Eerlijk is eerlijk: wanneer je gaat steigeren om freelancevoorwaarden, is de kans groot dat je je klant kwijtraakt. Jij bent de enige die kan bepalen of dat het waard is.