◘ NOS

 

Om wie gaat het hier?
De Nederlandse Omroep Stichting (NOS). De NOS is een publieke omroep en richt zich op een brede nieuwsvoorziening. Dat doet de omroep op radio en televisie, onder andere met het NOS Journaal, het NOS Jeugdjournaal, NOS Studio Sport, NOS Langs de Lijn, Met het Oog op Morgen en NOS op 3.

 

Van wanneer zijn deze voorwaarden?
De opdrachtovereenkomst die ik heb stamt uit 2018. De NOS heeft naast deze overeenkomsten ook een algemene voorwaarden. Die stammen uit 2016.

 

Wat als er in die twee documenten verschillende dingen staan?
Dan is wat er in je opdrachtovereenkomst staat leidend.

 

Waar gelden deze voorwaarden voor?
Voor alles wat je maakt: van tv-reportage tot radio-interview. En alles daar tussenin.

 

Wat mag de NOS daar mee doen?
De NOS mag je werk publiceren en uitzenden, op alle manieren die de omroep wil. En overal ter wereld. Wanneer de NOS een reportage die je hebt gemaakt wil uitzenden op een festival of in een museum, dag mag dat. De omroep mag je werk ook publiceren op interactieve diensten en on-demandplatformen. En mochten er in de toekomst nieuwe manieren bedacht worden om je werk openbaar te maken, dan mag de omroep je werk ook daar plaatsen.

 

Als de NOS mijn werk opnieuw gebruikt, krijg ik daar dan geld voor?
Een vergoeding voor eventueel hergebruik zit al in je honorarium verwerkt. Wanneer jij werk levert aan de NOS, geef je ook de rechten op je werk aan de omroep. Je draagt niet alleen je auteursrecht over, maar ook naburige rechten en de exploitatiebevoegdheid. Die overdracht geldt ook voor je ruwe materiaal en eventueel restmateriaal.

 

Maar je kunt je auteursrecht toch helemaal niet overdragen?
Anders dan wat veel mensen denken kun je auteursrecht wel degelijk overdragen. Wanneer je de voorwaarden van de NOS tekent, teken je daarvoor.

 

Wat valt er onder restmateriaal?
Wanneer je bijvoorbeeld een reportage schiet, maak je altijd beelden die je niet gebruikt. Deze niet-gebruikte beelden zijn je restmateriaal.

 

Tot wanneer mag de NOS mijn werk opnieuw publiceren of uitzenden?
Voor onbepaalde tijd. Dus zelfs wanneer jij allang onder de zoden ligt. Een reportage die jij vorig jaar hebt gemaakt zou dus op 31 december 2099 zomaar in een overzicht van de meest bijzondere momenten van de eeuw terecht kunnen komen.

 

Mag de NOS mijn werk ook bewerken?
Ja, dat mag. Delen uit je werk mogen bijvoorbeeld ook in andere producties geplakt worden.

 

Heb ik daar zelf nog wat over te zeggen?
Nee. Door de voorwaarden van de NOS te ondertekenen, doe je afstand van een deel van je zogenoemde persoonlijkheidsrechten. Daar valt onder andere het recht op om je te verzetten tegen publicatie van je werk zonder je naam óf onder naam van iemand anders én tegen wijziging van je werk.

 

Dus de NOS kan mijn reportage zo knippen dat er allemaal leugens worden verteld vanuit mijn naam?
Nou, dat ook weer niet. Je kunt namelijk geen afstand doen van het recht om je te verzetten tegen wijzigingen van je werk die jouw goede naam en eer als maker schenden.

 

Mag de NOS mijn werk ook aan andere partijen overdragen?
De NOS mag je werk aan derden verkopen. Wanneer de omroep daar geld voor krijgt, is dat geld voor de omroep.

 

Dus ik krijg helemaal niets extra’s?
Als de NOS een nieuw platform vindt om jouw werk uit te brengen én daar flink op verdient, heb jij recht op wat extra’s. Dat is geregeld in de Wet Auteurscontractenrecht. Ook als je werk onverwacht een enorme kaskraker wordt, geldt dat.

 

Ik moet voor mijn klus reizen. Mag ik daar reiskosten voor declareren?
Ja, dat mag. Voor woon-werkverkeer (van jouw huis naar de redactie) mag je 33 cent per kilometer declareren. Maak je extra kilometers, omdat je bijvoorbeeld op reportage moet? Dan mag je die ook op je factuur zetten. Al moet je wel vooraf even overleggen dat je de kosten gaat maken.

 

Ah, fijn. En kosten die ik gemaakt heb voor mijn klus?
Die mogen ook op je factuur. Maar ook hier: eerst even vooraf overleggen.

 

Misschien een suffe vraag, maar moet ik btw heffen over mijn werk voor de NOS?
Over journalistieke werkzaamheden hoef je geen btw te heffen. Dat komt doordat journalistiek een vrij beroep is. De NOS wil wel graag dat je op je factuur zet dat je 0% btw heft. Dat vindt de Belastingdienst ook fijn. Je doet dat door op je factuur een zinnetje te zetten waarin je meldt dat je ‘vrijgesteld bent van het heffen van btw’.

 

Na hoeveel tijd betaalt de NOS facturen uit?
Daarover staat niets vermeld in de voorwaarden en overeenkomst. Navraag onder freelancers leert dat hun facturen doorgaans na een maand worden voldaan.

 

Staat er nog iets over schijnzelfstandigheid in deze voorwaarden?
Ja. De NOS beschrijft in zijn voorwaarden meerdere keren dat jij als freelancer niet in dienst bent. Onder andere door te benoemen dat freelancers zelf bepalen hoe ze hun opdracht uitvoeren. En door te stellen dat er ook geen fictief dienstverband is.

 

Wat voor gevolgen heeft dat voor mij als freelancer?
Je kunt geen werkloosheidsuitkering (WW) krijgen. Ook een uitkering volgens de Wet werk en inkomen naar vermogen (WIA) is er niet voor jou. Als zelfstandige hoor je zelf iets te regelen voor eventuele arbeidsongeschiktheid.

 

Volgens de voorwaarden mag ik zelf bepalen hoe ik mijn opdracht uitvoer. Betekent dat dat ik geen instructies van de NOS hoef op te volgen?
Nee. Je dient rekening te houden met de wensen van je klant. Je zou ook een slechte ondernemer zijn als je dat niet zou doen. De NOS mag je ook instructies geven over het gewenste eindresultaat. Wat niet mag is jou vertellen hoe je tot dat resultaat moet komen.

 

Eh, heb je daar een voorbeeld van?
Een bedrijf dat een freelance schilder inhuurt mag de kwastkoning wel vertellen dat een muur paars moet worden. Maar hij mag hem niet vertellen welke verf of kwasten hij daarvoor moet gebruiken.

 

Wat nou als de Belastingdienst toch van mening is dat ik in dienst ben van de NOS?
Dan komt er mogelijk een naheffing van loonbelasting en premies voor de volksverzekeringen. Die mag de NOS dan op jou verhalen. Je moet dat bedrag dan onmiddellijk (dat woord staat letterlijk in de voorwaarden) aan de omroep voldoen. Eventuele rentes die de Belastingdienst heft zijn ook voor jou.

 

Mag ik van de NOS ook voor andere media werken?
Ja. Althans, in theorie. In de overeenkomst wordt nadrukkelijk genoemd dat je voor andere media mag werken. Maar bronnen uit de praktijk hebben deze website laten weten dat de NOS liever niet heeft dat je voor RTL Nieuws of Talpa werkt. Als je voor een van deze partijen werkt, mag je niet ook voor de NOS werken.

 

Wat als ik ziek word of het te druk heb? Mag ik mijn klus dan aan iemand anders doorspelen?
In overleg met de NOS mag dat. Maar je blijft wel verantwoordelijk voor de goede afronding van de klus. Speel een klus dus alleen door aan een collega-freelancer waarop je kunt bouwen. O, en jij moet de financiële afhandeling regelen met je vervanger.

 

En dat betekent?
Dat jij aan de NOS factureert. En jouw vervanger aan jou. Je vervanger mag niet rechtstreeks aan de NOS factureren.

 

Een krant wil me interviewen over iets dat ik voor de NOS heb gemaakt. Dat mag wel, toch?
Dat mag alleen na overleg met de omroep. Ook als je wil pochen met het feit dat je voor de NOS hebt gewerkt, mag dat alleen na overleg.

 

Oeps, ik heb bij het draaien van een reportage een dure Ming-vaas omver gestoten. Die tikt de NOS wel even af, toch?
Schade die jij veroorzaakt tijdens je werk voor de NOS is voor je eigen rekening. Dat geldt ook wanneer je bijvoorbeeld inbreuk maakt op iemands auteursrecht. Pak je creditcard dus maar. Nog beter: sluit voordat je brokken maakt een goede, zakelijke aansprakelijkheidsverzekering af als je die nog niet hebt.

 

Mooi is dat: de klus die de NOS me heeft toegezegd valt ineens weg. Nu kan ik zeker naar mijn geld fluiten?
Als een opdracht buiten jouw schuld om niet doorgaat (omdat bijvoorbeeld het programma waar je het voor maakt plots stopt), dan kun je met de NOS overleggen over een vervangende opdracht. Kost die opdracht meer tijd dan je hebt afgesproken? Dan mag je in overleg maximaal 125 procent van je oorspronkelijk afgesproken vergoeding rekenen.

 

Mmm. De NOS heeft me verteld dat ze geen vervangende opdracht voor me hebben…
Dan krijg je betaald voor de tijd die je al in je opdracht hebt gestoken.

 

Hoeveel is dat?
Dat hangt af van hoeveel werk je al hebt verricht. Stel dat je de helft van het werk hebt gedaan, dan krijg je 50 procent van je afgesproken vergoeding. De omroep mag een klus die ze bij jou afzegt door iemand anders laten afronden.

 

Mag de NOS zijn voorwaarden zomaar veranderen?
Nee. Wijzigingen op de voorwaarden gelden alleen als jij deze op papier (of digitaal) onder ogen hebt gekregen.

 

Staan er nog andere dingen in deze voorwaarden die ik moet weten?
In de voorwaarden en overeenkomst staat nadrukkelijk dat jij je aan de Mediawet moet houden. Dat geldt onder andere voor zaken als reclame en sponsoring. Even een dealtje sluiten met een bekend frisdrankmerk en dat merk als sluikreclame terug laten komen in je reportage (kassa!) mag dus niet. Om maar even een voorbeeld te noemen.

 

Verder nog wat?
Je hebt een geheimhoudingsplicht. Dat betekent dat je dingen die je op de redactie van de NOS hoort voor jezelf moet houden. De NOS mag ook een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) van je vragen.

 

Valt er te onderhandelen over deze voorwaarden?
Dat kan. Maar de dingen die je afspreekt gelden alleen als je ze schriftelijk hebt vastgelegd.

 

Ik hanteer mijn eigen leveringsvoorwaarden. Stelt de NOS zijn voorwaarden boven die van mij?
In de voorwaarden van de NOS staat daar niets over. Maar in die van de NPO, die ook gelden als je voor de NOS werkt, wel. Daarin staat dat jouw leveringsvoorwaarden ‘nadrukkelijk uitgesloten’ worden. In normale taal: jouw voorwaarden gelden niet.

 

Leuk en aardig, maar van wat je hier schrijft klopt geen bal.
Als ik een foutje heb gemaakt (ik ben ook maar een mens), dan hoor ik het graag. Stuur me een mailtje en ik ga ernaar kijken.

 

Ik wil graag zelf de voorwaarden lezen. Kan dat?
De NOS heeft zijn freelancevoorwaarden helaas nergens online staan. Maar als je een beetje rondvraagt onder freelancers is er vast wel iemand die ze je wil sturen.

 

Deze voorwaarden zijn verouderd. Kan ik je de nieuwe sturen?
Graag. Je mag ze aan me mailen.